آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که فایل‌ها و پوشه‌های سایت وردپرسی شما چگونه با سرور صحبت می‌کنند؟ چه کسی به آن‌ها اجازه‌ی خواندن، نوشتن یا اجرا شدن را می‌دهد؟ این مجوزها، که به عنوان «سطح دسترسی فایل» یا “File Permissions” شناخته می‌شوند، یکی از حیاتی‌ترین و در عین حال نادیده گرفته‌شده‌ترین جنبه‌های امنیت وب‌سایت هستند. در سولی وب، ما معتقدیم که امنیت یک فرآیند است، نه یک محصول؛ و اولین قدم برای ساختن یک دژ مستحکم دیجیتال، درک و تنظیم صحیح همین مجوزهاست.
یک تنظیم اشتباه در سطح دسترسی فایل‌ها می‌تواند مانند باز گذاشتن درب پشتی خانه شما باشد؛ مسیری هموار برای ورود هکرها، آپلود فایل‌های مخرب و به خطر افتادن تمام زحمات شما. اما نگران نباشید! در این راهنمای جامع، ما قدم به قدم به شما نشان خواهیم داد که سطح دسترسی فایل‌ها در وردپرس چیست، چرا اهمیت دارد و چگونه می‌توانید این مجوزها را به بهترین شکل برای افزایش امنیت وردپرس خودتان تنظیم کنید.
سطح دسترسی فایل‌ها در وردپرس (File Permissions) دقیقاً چیست؟
به زبان ساده، سطح دسترسی فایل‌ها مجموعه‌ای از قوانین است که به سرور وب می‌گوید چه کسانی و چگونه می‌توانند با فایل‌ها و پوشه‌های سایت وردپرسی شما تعامل داشته باشند. این سیستم بر پایه‌ی سه عمل اصلی بنا شده است که برای سه نوع کاربر مختلف تعریف می‌شود.
مفهوم مجوزهای سه‌گانه: خواندن (Read)، نوشتن (Write) و اجرا (Execute)
هر فایل و پوشه در سرور شما دارای سه مجوز اصلی است:
1- خواندن (Read): به معنی قابلیت مشاهده و خواندن محتویات یک فایل یا لیست کردن فایل‌های درون یک پوشه.
2- نوشتن (Write): به معنی قابلیت ویرایش، حذف یا ایجاد تغییرات در یک فایل یا افزودن و حذف فایل‌ها از یک پوشه.
3- اجرا (Execute): به معنی قابلیت اجرای یک فایل (مانند یک اسکریپت) یا وارد شدن به یک پوشه و دسترسی به محتویات آن.
این مجوزها سطح دسترسی برای سه دسته کاربر تعریف می‌شوند:
- مالک (Owner): کاربری که فایل یا پوشه را ایجاد کرده است (معمولاً حساب کاربری شما در هاست).
- گروه (Group): مجموعه‌ای از کاربران که در یک گروه مشترک قرار دارند و مجوزهای یکسانی دارند.
- عمومی (Public/World): هر کاربر دیگری که به سرور دسترسی دارد (شامل بازدیدکنندگان سایت و البته ربات‌های مخرب).
درک صحیح این سه دسته کاربر، اساس کار با سطح دسترسی فایل‌ها در وردپرس و پیکربندی درست آن‌ها است.
رمزگشایی کدهای CHMOD در Permissions فایل ها و پوشه ها (مثل ۷۵۵ و ۶۴۴)
سطح دسترسی‌ها معمولاً با یک کد سه رقمی عددی نمایش داده می‌شود که به آن CHMOD می‌گویند. هر کدام از این اعداد، ترکیبی از مجوزهای خواندن (با ارزش ۴)، نوشتن (با ارزش ۲) و اجرا (با ارزش ۱) است.
- ۷=۴+۲+۱ (خواندن، نوشتن و اجرا)
- ۶=۴+۲ (خواندن و نوشتن)
- ۵=۴+۱ (خواندن و اجرا)
- ۴=۴ (فقط خواندن)
بنابراین، وقتی می‌گوییم سطح دسترسی یک پوشه ۷۵۵ است، منظورمان این است:
- مالک (عدد اول: ۷): می‌تواند بخواند، بنویسد و اجرا کند.
- گروه (عدد دوم: ۵): می‌تواند بخواند و اجرا کند.
- عمومی (عدد سوم: ۵): می‌تواند بخواند و اجرا کند.
این ساختار به ما اجازه می‌دهد تا با دقت بسیار بالایی مشخص کنیم چه کسی به چه چیزی دسترسی دارد.
چرا تنظیم صحیح سطح دسترسی فایل‌ها برای امنیت سایت شما حیاتی است؟
شاید این اعداد و قوانین کمی پیچیده به نظر برسند، اما اهمیت آن‌ها در دنیای واقعی امنیت وب‌سایت غیرقابل انکار است. یک مجوز اشتباه در تنظیمات سطح دسترسی فایل‌ها در وردپرس می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد.
جلوگیری از آپلود فایل‌های مخرب
اگر پرمیشن پوشه‌ی wp-content/uploads شما روی ۷۷۷ (دسترسی کامل برای همه) تنظیم شده باشد، یک هکر به راحتی می‌تواند اسکریپت‌های مخرب خود را در سایت شما آپلود کرده و آن‌ها را اجرا کند. این یکی از شایع‌ترین روش‌های هک شدن سایت‌ها از طریق پیکربندی نادرست سطح دسترسی فایل‌ها در وردپرس است.
ممانعت از دسترسی غیرمجاز هکرها
فایل wp-config.php حاوی اطلاعات حیاتی پایگاه داده شماست. اگر سطح دسترسی این فایل به درستی تنظیم نشده باشد و برای عموم قابل خواندن باشد، هکرها می‌توانند به راحتی به نام کاربری و رمز عبور دیتابیس شما دسترسی پیدا کنند و کنترل کامل سایت را در دست بگیرند.
حفظ پایداری و عملکرد صحیح سایت
از طرف دیگر، دسترسی‌های بیش از حد محدود نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد. اگر وردپرس نتواند در پوشه‌های مورد نیاز خود فایل ایجاد کند یا بنویسد (مثلاً هنگام نصب یک افزونه یا آپلود رسانه)، سایت شما با خطاهای مختلفی مواجه شده و عملکرد آن مختل می‌شود. بنابراین، پیدا کردن تعادل در تنظیم مجوزهای فایل وردپرس بسیار کلیدی است.
همچنین اگر با هر خطای مواجه شدید و با تغییر سطح دسترسی فایل ها یا پوشه ها به سطح دسترسی پیش فرض درست نشد حتما فعال سازی دیباگ در وردپرس را انجام دهید تا دقیقا مشخص شود خطا مربوط به کدام قسمت از سایت است .
تنظیمات استاندارد برای سطح دسترسی فایل‌ها در وردپرس
جامعه وردپرس و متخصصان امنیت، یک سری قوانین استاندارد را برای سطح دسترسی‌ها تعریف کرده‌اند که تعادل کاملی بین عملکرد و امنیت ایجاد می‌کند. در ۹۹٪ موارد، شما باید از این استانداردها پیروی کنید:
بهترین سطح دسترسی برای پوشه‌ها (Directories)
تمام پوشه‌های سایت وردپرسی شما باید سطح دسترسی ۷۵۵ داشته باشند. این تنظیم به وردپرس و مالک اجازه می‌دهد تا هر کاری را انجام دهند، اما دیگران فقط می‌توانند به پوشه‌ها وارد شده و محتویات را بخوانند، نه اینکه چیزی را تغییر دهند.
بهترین سطح دسترسی برای فایل‌ها (Files)
تمام فایل‌های سایت وردپرسی شما باید سطح دسترسی ۶۴۴ داشته باشند. این یعنی فقط مالک می‌تواند فایل‌ها را ویرایش کند، در حالی که وردپرس، افزونه‌ها و کاربران دیگر فقط می‌توانند آن‌ها را بخوانند.
یک استثنای مهم: فایل wp-config.php
فایل wp-config.php قلب تپنده‌ی سایت شماست. به دلیل حساسیت اطلاعات درون آن، متخصصان سولی وب توصیه می‌کنند سطح دسترسی آن را سخت‌گیرانه‌تر و روی ۴۰۰ یا ۴۴۴ تنظیم کنید ولی بهترین حالت ۴۴۴ . این کار باعث می‌شود که فقط و فقط مالک (شما) بتواند این فایل را بخواند و از دید دیگران کاملاً مخفی بماند.
نکته : فقط توجه داشته باشد برای کانفیگ صحیح بعضی افزونه ها مثل افزونه‌های کش یا امنیتی باید سطح دسترسی روی ۶۴۴ باشد بعد که افزونه کدهای مختص به خودش را جایگذاری کرد مجدد سطح دسترسی را به ۴۴۴ تغییر دهید.
